Za koniecznością poszukiwania zróżnicowanej odpowiedzi na pytania o źródła fascynacji rozwojem socjologii młodzieży bądź też szerzej: juwentologii — a pojęciem tym proponuje się objąć zarówno socjologię wychowania, zaabsorbowaną przede wszystkim młodzieżą jako przedmiotem urabiania wychowawczego, jak też najnowszy kierunek zainteresowań socjologicznych, przypisujący młodym generacjom głównie podmiotową rolę w procesie rozwoju społecznego — przemawia dość zasadnicza odmienność potrzeb i oczekiwań, jakie skłonny jest wiązać z młodzieżą świat dorosłych i jego instytucje w poszczególnych społeczeństwach. Z grubsza biorąc, wydzielić można trzy podstawowe typy obiektywnych sytuacji polityczno- -społecznych, warunkujących odrębność problemu młodzieży, a co za tym idzie — także odrębność społecznych diagnoz wynikających z badań socjologicznych nad młodzieżą.
Archive for the Odmienność młodych Category
W POSZCZEGÓLNYCH KRAJACH
Występują one w bardziej rozwiniętych krajach kapitalistycznego Zachodu, w młodych państwach post- kolonialnych i w europejskich krajach socjalistycznych. Kolejność ta bynajmniej nie odzwierciedla naturalnej hierarchii i rzeczywistego popytu na ekspertyzy naukowe w sprawach młodzieży. Czym więc zajmują się przede wszystkim socjologowie młodzieży w poszczególnych grupach krajów? Jakie problemy praktyczne i teoretyczne przyciągają ich uwagę? Nawrót do tej problematyki następuje dopiero w latach sześćdziesiątych a sprawcami tego odrodzenia są głównie tak głośne w ostatnim okresie demonstracje, bunty i rebelie studenckie.
STOSUNEK SOCJOLOGII
Bezdomność i włóczęgostwo, przestępczość i demoralizacja setek tysięcy młodocianych bezrobotnych z lat dwudziestych, a z drugiej strony współczesne wrzenia na uniwersytetach, starcia z policją studentów najbogatszego państwa świata — są to zjawiska wbrew pozorom zbieżne przynajmniej co do jednego: odbijają i wyrażają one pewne istotne niedomogi istniejącego wówczas i obecnie społecznego systemu. Również i stosunek socjologii do tych zjawisk był i jest w obydwu sytuacjach zasadniczo podobny. Jego istotę dawniej i obecnie charakteryzuje dominacja zainteresowań ich zewnętrznym wyrazem — obojętnie, czy będzie to deprawacja typu przestępstw pospolitych, prostytucji, narkomanii, czy też… antyrządowe wystąpienia polityczne.
BADAJĄC ZJAWISKO
Badając tak rozumiane zjawiska zachodnia socjologia raczej unika bliższego oświetlania czynników je powodujących, a zwłaszcza tych, które dotykają wprost ustroju społeczno-politycznego. Jakkolwiek by oceniać naszkicowaną orientację amerykańskiej socjologii młodzieży, tłumaczy ona w znacznym stopniu powstanie rażących obecnie zaniedbań w rozpoznawaniu nie dewiacyjnej, a normalnej problematyki młodzieży we współczesnym świecie. Braki te dotyczą głównie szeroko pojętych procesów socjalizacyjnych, jakim podlegają młodzi, a zwłaszcza tych wartości, jakie mogą oni wnosić do społecznego rozwoju. Szczególnie rażący jest brak studiów nad młodzieżą pracującą.
MŁODZIEŻ I PRACA
Podejmując temat „młodzież i praca’’’ w literaturze zachodniej socjologowie angielscy lat sześćdziesiątych dochodzą do następującego wniosku: „Z jednej strony wiele publikacji dotyczy aspiracji szkolnych (które, rzecz jasna, są najbardziej dostępne dla badacza), z drugiej — ogólne studia nad wiekiem dojrzewania są w przeważającej mierze poświęcone biologicznemu i seksualnemu rozwojowi, natomiast główne zmiany społeczne wieku dojrzewania (adolescen- ce) są bądź ignorowane, bądź rozpatrywane zupełnie wyrywkowo i spekulatywnie” .W ciągu kilku lat, jakie upłynęły od czasu wygłoszenia tego poglądu, zmieniło się w rozpatrywanej dziedzinie tylko jedno: magnesem przyciągającym uwagę bardziej utalentowanych socjologów — ale raczej teoretyków i publicystów niż empiryków — stały się środowiska młodzieży studiującej, a w tym zwłaszcza jej zachowania polityczne.
MANIFESTACJE I PROTESTY
Studenci i studenckie protesty, środowiska uniwersyteckie a struktura i funkcje instytucji wyższego wykształcenia — oto główne tematy większości badań nad młodzieżą. Hipotezy wyjściowe do tego rodzaju badań powodują, że wnioski układają się w dość jednolity schemat: oprócz treści poznawczych zawierają wyraźnie akcenty ideologiczne, będące mniej lub bardziej apologetyką istniejącego systemu społeczno-politycznego.Kim są protestujący studenci i z jakich wywodzą się środowisk? Kim są przywódcy manifestacji i protestów? Jakie typy osobowości przeważają wśród kontestatorów? Jaki jest rzeczywisty zasięg lewicujących ruchów młodzieży w porównaniu z organizacjami i demonstracjami prorządowymi?